ABD’de Virolog “Bira Aşısı” Geliştirdi mi? Bilim Dünyası Bunu Nasıl Değerlendiriyor?

Son günlerde sosyal medya ve çeşitli platformlarda dolaşan bir iddia dikkat çekti:
ABD’de bir virolog, bira formunda bir aşı geliştirdi ve tüketenlerde antikor üretildiğini gördü.
Peki bu iddia doğru mu?
Bilim çevreleri bu çalışmayı nasıl değerlendiriyor? Uzmanlar ne diyor?

Virolog Chris Buck’ın Deneyi: Bira + Aşı

Amerikalı virolog Chris Buck, Maryland’daki National Cancer Institute (NCI) bünyesinde çalışan bir araştırmacı olarak biliniyor. Buck, geleneksel aşı çalışmalarının dışında, bir tür fermente edilmiş ürünle aşı uygulanabilir mi? sorusunu araştırmaya başladı. 

Buck’ın yaklaşımı şöyle özetlenebilir:

• Mayada genetik olarak aşı benzeri parçacıklar üretildi.

• Bu mayayla bira üretildi.

• Buck ve bazı denekler bu birayı tüketti.

• Kan testlerinde bazı antikor yanıtları görüldü. 

Bu deney, bilimsel literatüre klasik bir aşı olarak girmedi. Ancak deneysel olarak insan vücudunda bağışıklık yanıtı yaratıp yaratmadığı incelenmeye çalışıldı.

Bira Aşısı İddiası Doğru mu?

Bu iddia tamamen uydurma bir “kamuoyu bilgisi” değil, bilimsel haber kaynakları tarafından da deneysel bir çalışma olarak raporlandı.

Ancak burada kritik detaylar var:

Buck’ın çalışması klinik denemelerden geçmedi.
Sağlık otoriteleri (FDA vb.) tarafından onaylı bir aşı değildir.
Yalnızca birkaç kişinin üzerinde yapılan, kontrollü olmayan deney sonuçlarıdır.
Veriler bilimsel dergilerde bağımsız hakem incelemesinden geçmemiştir.

Yani “bira içildiğinde herkeste antikor üretilir” şeklindeki iddia yanlış yorumlanmış olabilir.

Bilim İnsanlarının Görüşü

Bilim topluluğu bu fikre karışık yaklaşım sergiliyor:

Bazı araştırmacılar, oral yollarla immün yanıt oluşturma fikrini “ilginç” buluyor.
Diğer uzmanlar ise bunun güvenilir ve etkili bir aşı olmadığına dikkat çekiyor.
Bağışıklık sistemi kapsamlı şekilde test edilmeli ve geniş denek gruplarında değerlendirilmelidir.

Özellikle testlerin küçük bir örneklemde yapılmış olması, bilimsel geçerliliği sınırlar.

Neden Resmî Aşı Değil?

Bir aşıyı resmî kabul eden süreç, aşağıdaki adımları içerir:

1. Laboratuvar araştırmaları

2. Hayvan denemeleri

3. Faz I, II ve III insan klinik denemeleri

4. FDA ya da benzeri sağlık otoritesi onayı

Buck’ın bira deneyi sadece ilk adımların çok ilginç bir versiyonu olarak değerlendiriliyor; aşının herkese önerilmesi veya uygulanması için yeterli bilimsel veri yoktur.

Antikor Testleri Gerçekten Yapıldı mı?

Buck ve bazı denekler üzerinde kendi ölçümleri sonucunda belirli antikor seviyelerinin arttığı rapor edildi. Ancak önemli noktalar:

Bu sonuçlar genel geçer bilimsel standartlara göre değerlendirilmedi.
Antikor seviyesinin yükselmesi, mutlaka etkili bir bağışıklık anlamına gelmez.
Bu veriler henüz FDA, CDC veya WHO tarafından doğrulanmış değildir.

Bilim Dünyası Ne Diyor?

Uzmanlar genel olarak şu uyarılarda bulunuyor:

Biradan aşı olmaz:
Alkol bazlı içecekler aşı yerine geçmez ve bağışıklığı kanıtlanmış şekilde artırdığı gösterilmemiştir.
Deneysel veriler erken aşamada:
İlk sonuçlar heyecan verici olabilir ama bilimsel olarak yeterli değildir.
Doğru yol: Aşılar kontrollü klinik aşamalarla geliştirilir.

Sonuç: İddia Ne Kadar Doğru?

Özetle:

Evet, ABD’de bir virolog kendi deneyleri kapsamında bir tür “vaccine-style” bira hazırladı ve üzerinde denedi.
Ancak bu henüz aşı olarak kabul edilen, yaygın kullanılabilen veya deney kurallarına uygun bir ürün değildir.
“Bira aşı gibi çalışıyor” söylemi, bilimsel verilerle desteklenmez.
Klinik denemeler ve bağımsız hakem değerlendirmesi yapılmadığı için bu iddiayı genel gerçek olarak kabul etmek doğru değildir.