Pazardan Alınan Sebze ve Meyvelerde Zehir Alarmı: Pestisit ve PFAS Tehlikesi

İstanbul'daki pazar ve marketlerden alınan sebze ve meyvelerde ciddi sağlık riski taşıyan pestisit ve PFAS kalıntıları bulundu. Greenpeace Türkiye tarafından yürütülen araştırmada, 155 ürün üzerinde yapılan analizlerde ürünlerin %61’inde pestisit, %43’ünde ise PFAS maddelerine rastlandı. Bu durum özellikle çocuklar için büyük bir tehdit oluşturuyor.

Market ve Pazarlarda Şaşırtıcı Sonuçlar

Greenpeace nedir​ diye merak edenler için; Greenpeace, çevre ve insan sağlığını korumayı amaçlayan uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. Greenpeace Türkiye, beş büyük market zincirinden ve çeşitli semt pazarlarından topladığı ürünleri inceledi. Bulgular şu şekilde:

• Ürünlerin %61’inde çoklu pestisit kalıntısı tespit edildi.

• %43’ünde PFAS kalıntısı bulundu.

• Ürünlerin %31,6’sı Türk Gıda Kodeksi’ne uygun çıkmadı.

• 50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı belirlendi.

Özellikle salamura yaprak, yeşil sivri biber, ıspanak ve armutta yüksek oranlarda yasaklı ve limit üstü pestisit bulundu.

Pestisit Nedir​, Neden Tehlikelidir?

Pestisit, tarımda zararlı organizmaları kontrol etmek için kullanılan kimyasal maddelerdir. Pestisit zararları arasında kanser, hormonal bozukluklar, sinir sistemi hastalıkları ve doğurganlık problemleri yer alır. Özellikle çocuklarda bağışıklık sistemi ve beyin gelişimi üzerinde kalıcı etkiler yapabilir.

Pestisit nasıl temizlenir​ sorusuna gelince; sebze ve meyveleri bol suyla yıkamak, sirke veya karbonatlı su kullanmak kalıntıların bir kısmını azaltabilir ancak tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir.

PFAS Nedir​, Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

PFAS nedir​ sorusunun cevabı; PFAS (Per- ve Poliflorlu Alkil Maddeler), çevrede ve insan vücudunda çok uzun süre kalan "sonsuz kimyasallar" grubundandır. Kanser, tiroit hastalıkları, karaciğer hasarı ve doğurganlık sorunları ile ilişkilendirilmiştir. Bu maddelerin özellikle bağışıklık sistemi üzerinde baskılayıcı etkileri bulunur.

Hangi Ürünlerde Risk Daha Yüksek?

Araştırmaya göre pestisit ve PFAS kalıntılarına en çok şu ürünlerde rastlandı:

• Salamura yaprak (%80)

• Yeşil sivri biber (%70)

• Ispanak (%67)

• Kıvırcık marul (%40)

• Armut (%40)

• Üzüm (%40)

• Golden ve Starking elma (%30)

• Dolmalık biber, patlıcan (%20)

• Domates (%13)

• Portakal (%10)

• Salatalık (%7)

Bu ürünlerdeki kimyasal kalıntılar hem miktar hem de içerik açısından yasal sınırların üzerinde.

Tarım ve Orman Bakanlığı'na Çağrı

Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, Tarım ve Orman Bakanlığı’na çağrıda bulunarak, pestisit analiz sonuçlarının kamuoyuyla şeffaf şekilde paylaşılmasını talep etti. Özyer, “Çocukların temiz ve güvenli gıdaya erişim hakkı korunmalıdır” dedi.

Zehirli Gıda Tüketiminden Nasıl Korunabiliriz?

Tüketicilerin mümkün olduğunca organik sertifikalı ürünler tercih etmeleri, ürünleri tüketmeden önce detaylı yıkama yapmaları ve mevsiminde, yerel ürünler tüketmeleri tavsiye ediliyor.